Niezdeterminowanie przekładu

Wstęp

Niezdeterminowanie przekładu to stanowisko filozoficzne zaproponowane przez Willarda Van Orman Quine'a, zgodnie z którym nie istnieje jeden właściwy przekład jednego języka w drugi, lecz można zaproponować wiele przekładów, które będąc wzajemnie sprzeczne pozwalają jednak równie skutecznie porozumieć się z użytkownikiem przekładanego języka; i brak obiektywnej metody, by tę niejedno­znaczność usunąć.

„Oznacza to także, że dwie teorie naukowe, z których każda posługuje się odmiennymi terminami postulującymi istnienie odmiennych bytów, chociaż w sensie dosłownym pozostają w sprzeczności, to w pewnym głębszym sensie są tożsame, ponieważ przewidują taki sam zbiór obserwacji. Każdy «zbiór zdań można zreinterpretować w dowolny jedno — jednoznaczny sposób pod względem rzeczy, o których mowa, nie falsyfikując żadnego spośród zdań tego zbioru. Na tym polega […] względność ontologiczna, czyli niezdeterminowanie odniesienia».”

(cytat za Wikipedią, a cytat w cytacie za Quinem)

Aby zobrazować tę ideę i przenieść ją na grunt poezji generatywnej przetłumaczyłem wiersz w formie generatora (bazującego technicznie na moich wcześniejszych wierszach generatywnych), który składa różne permutacje możliwych tłumaczeń oryginału na język polski.